Het woord aromatherapie heeft Griekse roots. Waar aroma staat voor geur en therapia staat voor behandelen of verzorgen. Het begrip aromatherapie is een alternatieve manier om mensen of dieren te behandelen op basis van natuurlijke geuren en bestanddelen van de plant. Het uiteindelijke doel betreft het bevorderen van zowel de geestelijke, lichamelijke als emotionele gezondheid. We mogen essentiële olie echter niet verwarren met parfum. Hoewel er in parfum ook essentiële olie gebruikt wordt, is parfum een combinatie van verschillende stoffen die meestal van een grote variëteit aan planten of kruiden komen.

Essentiële olie kan gemaakt worden van verschillende bestanddelen. Dat kan gemaakt worden van bloemen, zaadjes, vruchten, kruiden, vruchtenschillen, planten en bomen. Oorspronkelijk maakt de plant essentiële olie aan om insecten aan te trekken of af te weren. Maar ook als bescherming tegen schimmels of ziekten. In het algemeen bevat een plant weinig essentiële olie. Al verschilt dat enorm van plant tot plant. Zo hebben we tot wel 10.000 kg citroenmelisse nodig om 1 liter essentiële olie te produceren. Bij kruidnagel is dat slechts 6 kg. Zo zien we dat er een enorm verschil kan zijn tussen de verschillende planten onderling.

Geschiedenis

Het gebruik van essentiële olie heeft een zeer lange geschiedenis. In het oude Indië en China werden ze gebruikt bij de behandeling van gezondheidsproblemen. Terwijl de Grieken en de Romeinen ze vooral gebruikten bij massages en baden. In Egypte werden ze gebruikt bij het balsemen, dat was vooral cerderhout en mirre. De manier waarop de essentiële olie onttrokken werd uit de plant verschilt met de manier waarop dit vandaag de dag gebeurt. Toch kunnen deze oude culturen aanschouwd worden als de eerste aromatherapeuten.

In onze hedendaagse cultuur kunnen we stellen dat het de Fransman Gattefossé was die essentiële olie herontdekt heeft. Hij stelde vast dat brandwonden sneller genazen met behulp van lavendelolie.

Productie van essentiële olie

De twee meest gebruikte methoden zijn koude persing en stoomdistillatie.

Koude persing

Bij koude persing (lijnzaden, walnoten, citrusvruchten) wordt de noot of de vrucht geperst tot er pure olie overblijft. In citrusvruchten is de schil zeer rijk aan essentiële olie.

Stoomdistillatie

Bij deze methode gaat men stoom door een distillatievat met planten geleiden. Door de warmte gaan de cellen in de plant openbarsten. Daarbij gaan vluchtige aroma-rijke bestanddelen met de stoom mee en condenseren na het afkoelen. Dit proces zorgt voor het ontstaan van twee verschillende soorten. We verkrijgen het water met de wateroplosbare aromatische molecules, dit noemt men het hydrolaat. En we verkrijgen de pure essentiële olie, die zijn niet wateroplosbaar en zijn in de meeste gevallen lichter dan water.

Samenstelling

We onderscheiden diverse bio-chemische families waartoe specifieke molecules behoren. De combinatie van deze molecules zorgt voor de unieke geur en werking van elke soort olie.

Fenolen:

• chavicol
• carvacrol
• eugenol
• thymol

Alcoholen:

• menthol
• alfa-terpineol
• verbenol
• borneol
• viridiflorol
• geraniol
• linalool
• nerol

Ethers:

• anethol
• methyleugenol
• methylchavicol

Esters:

• linalylacetaat
• geranylacetaat
• bornyl-acetaat
• methylsalicylaat

Aldehyden:

• citral
• citronellal
• neral
• cinnamaldehyde
• geranial

Ketonen (zijn meestal giftig):

• menthon
• thuyon
• kamfer
• pulegon
• verbenon
• pinocamfon

Oxiden:

• 1.8-cineol (eucalyptol)
• menthofuran

Monoterpenen:

• alfa-pineen
• sabineen
• p-cymeen
• limoneen
• ocimeen

Sesquiterpenen:

• chamazuleen
• cadineen
• curcumeen
• bèta-caryofylleen

Courmarines:

• bergaptol
• bergapteen

Wat moet er op de verpakking staan?

• Botanische naam (Latijnse naam)
• Land van oorsprong
• Onderdeel van de plant die is gebruikt
• Methode (stoomdistillatie of koude persing)
• Chemotype ( de specifieke bestanddelen van elke essentiële olie)

Het is belangrijk de botanische naam te vermelden om verwarring te vermijden. Bepaalde planten hebben namelijk veel verschillende essentiële olieën. Eucalyptusolie is om deze reden dan ook onvolledig want we hebben Eucalyptus globulus, Eucalyptus radiata, Eucalyptus citriodora… De verschillende samenstelling zorgt niet alleen voor een andere geur maar ook voor andere eigenschappen.

Het onderdeel van de plant die is gebruikt kan belangrijk zijn bij planten waar verschillende delen gebruikt worden om andere olieën te produceren. Van dezelfde plant kan namelijk de schil, bloem, zaad, blad of stengel gebruikt worden.

Gebruik van essentiële olie

We kunnen essentiële olie op verschillende manieren gebruiken. De meest voorkomende zijn echter inwendig, op de huid of verstuiven en inhaleren.

Inwendig gebruik

Sommige soorten kunnen inwendig gebruikt worden. Dit kan een zeer therapeutische werking hebben en dus gunstig zijn voor onze gezondheid. Toch wordt dit zeker afgeraden zonder begeleiding van een erkend aromatherapeut. Sommige soorten kunnen namelijk schade toebrengen bij inwendig gebruik maar ook hoge doseringen kunnen ook schade toebrengen.

Het inwendig gebruik van essentiële olie wordt afgeraden bij kinderen, zwangere vrouwen en huisdieren!

Op de huid

We kunnen essentiële olie gebruiken op de huid bij het nemen van een bad of bij het krijgen van een massage. Het belangrijkste hierbij is dat we een dragerolie gebruiken en niet rechtstreeks de essentiële olie op de huid aanbrengen. Dat kan irritatie veroorzaken of zelfs brandwonden. Deze stoffen zijn zeer geconcentreerd en zijn niet geschikt voor rechtstreeks contact met de huid.

Bij een massage en bad zijn 5 a 10 druppels voldoende. Bij spierpijn kan op bepaalde plaatsen een hogere hoeveelheid gebruikt worden (vermengd met dragerolie) al is het zeker aangewezen dit enkel op advies van een erkend therapeut te doen.

Verstuiving en inhaleren

Wanneer we huisdieren hebben kunnen we de woonkamer een fris geurtje geven dankzij het verstuiven. Het is altijd beter om een elektrische verstuiver te gebruiken omdat de olie dan niet opgewarmd wordt.

Inhaleren kan helpen bij keelpijn of om de luchtwegen vrij te maken. We kunnen hiervoor enkele druppels in een kom warm water mengen en deze dampen gedurende 5 a 10 minuten inademen.