Rozewortel Of Rhodiola Rosea

Rozewortel ofwel rhodiola behoort tot de kruiden van het geslacht rhodiola. Ze zijn lid van de familie van de Crassulaceae en worden over het algemeen gebruikt tegen vermoeidheid en stress. De belangrijkste Rhodiola voordelen gaan dan gepaard met vermoeidheid en stress.

Rozewortel wordt gezien als een adaptogeen. Adaptogenen zijn natuurlijke stoffen die de effecten van stress gaan tegenwerken. Naast zijn adaptogene werking kan rhodiola dus ook gebruikt worden tegen vermoeidheid en concentratieproblemen. Al wordt het ook gebruikt als alternatief middel tegen depressie, angst en om te herstellen van hartproblemen.

Oorsprong

We vinden rhodiola vooral terug in koude gebieden. Het groeit in de gebergtes van Rusland, dat is dan hoofdzakelijk Siberië. Al vinden we de plant ook terug in sommige delen van Europa en Noord-Amerika. We kunnen er onder meer de vruchtbaarheid mee verbeteren, we maken het lichaam sterker en kunnen het immuunsysteem versterken.

Rozewortel extracten werden gebruikt door de Vikings om meer kracht en uithoudingsvermogen te hebben op zee.

Het gebruik van de plant

Men gaat de plant vooral gaan gebruiken om de effecten van vermoeidheid tegen te gaan. Men heeft onder meer kunnen vaststellen dat wanneer we te maken hebben met vermoeidheid. De concentratie en het geheugen beter zal werken tijdens het gebruik van de plant.

Dit heeft men bijvoorbeeld getest bij mensen die de nachtdienst moesten werken in een bedrijf. De werknemers hadden duidelijk minder last van vermoeidheid, wanneer dit werd vergeleken met werknemers die de plant niet gebruikten.

Verder heeft de plant een serotonine verhogend effect. Dit is vooral gunstig bij mensen die last hebben van depressie of die vatbaar zijn voor een depressie. Omdat medicatie tegen depressie vaak op dezelfde manier het serotonine gaat verhogen. Zien we dat het gebruik van de plant in geval van depressie kan leiden tot een vermindering van de symptomen.

Wanneer het serotonine gaat stijgen gaat automatisch ook het cortisol dalen. Dus mensen die last hebben van stress of angst kunnen hiermee ook gebaat zijn.

Het stimulerende effect van de plant heeft ook een gunstig effect op het metabolisme en op de bloedsuikerwaarden. Daarom ziet men deze plant ook als toevoeging bij het dieet, vooral dan voor mensen die willen afvallen.

Verder zou het bij mensen die teveel eten, het hongergevoel licht kunnen onderdrukken. Maar omgekeerd geldt ook, bij mensen met anorexia zou het de eetlust terug helpen opwekken.

Rhodiola tegen vermoeidheid

Zijn effecten op vlak van vermoeidheid hebben wellicht de meest krachtige werking. Dat kan gaan van fysieke vermoeidheid tot mentale vermoeidheid.

Ook zal rozewortel de prestaties sterk verbeteren tijdens het uitvoeren van fysieke testen. Al zijn de effecten wel een stuk groter bij mensen die geen sport beoefenen op hoog niveau.

Om vermoeidheid preventief te bestrijden kunnen we een enorm lage dosis gaan gebruiken. Wanneer het gaat om uiteindelijk beter te presteren tijdens een oefening dienen echter wel hogere doseringen gebruikt te worden. (1)

Men gaat er ook van uit dat andere rhodiola voordelen bijvoorbeeld het verbeteren van het geheugen zijn. Al is dat vooral een bijkomend effect van het verbeteren van de prestatie en uiteindelijk de vermoeidheid weg te nemen. Als gevolg daarvan blijft het geheugen beter presteren dan mensen die geen rozewortel gebruiken. Dat is logisch te verklaren doordat het geheugen onder invloed van vermoeidheid minder goed zal functioneren.

Serotonine verhogen

Hoe rhodiola serotonine gaat verhogen komt grotendeels door zijn adaptogene functie. Naast serotonine zal rhodiola ook de aanmaak van dopamine gaan stimuleren. Rhodiola wordt gebruikt in de Chinese geneeskunde om stress, angst en depressie te behandelen.

Rhodiola zal in het lichaam een bepaald enzym gaan controleren. Dit enzym heet de monoamine oxidase. Deze is verantwoordelijk voor onder meer het verwerken van serotonine en dopamine. Maar ook voor cafeïne.

De adaptogene functie zal de weerstand tegen stress verhogen. Daarnaast zullen de fytochemicalien in rhodiola serotonine gaan stimuleren door de monoamine oxidase te blokkeren. Dat is een enzym die de serotonine gaat afbreken. Door dit enzym te blokkeren wordt er meer van aangemaakt.

Deze invloed op de monoamine oxidase zal ervoor zorgen dat er meer serotonine zal worden aangemaakt. Dit zorgt dus voor hogere concentraties in de hersenen. Het kruid kan ook helpen om neurotransmitters doorheen de hersenen te transporteren. Sommige onderzoekers geloven dat rhodiola serotonine met maar liefst 30% gaat verhogen. (3)

Serotonine wordt gezien als een gelukshormoon. Wanneer het dan nog eens wordt gecombineerd met dopamine zorgt dit voor een enorme verbetering van de gemoedstoestand.

Serotonine en dopamine hebben samen ook een grote invloed op onze concentratie, aandacht en het cognitief functioneren.

Naast de enorme verhoging van dopamine en serotonine zal rhodiola er ook voor zorgen dat het cortisol gaat afnemen. Cortisol wordt aangemaakt wanneer we onder stress staan. Langdurig hoge cortisolwaarden verhogen het risico op zwaarlijvigheid, diabetes en depressie.

Depressie

Bij depressie zijn er slechts enkele rechtstreekse bewijzen gevonden dat  rozewortel gunstig kan zijn. Daarbij werden de symptomen van depressie met ongeveer 50% verminderd. Dit was bij een dosis van 680 mg per dag. (*)

Bij dieren zijn meer bewijzen gevonden van rhodiola tegen depressie. Hoewel dat niet meteen kan worden doorgetrokken naar mensen.

Toch zijn er ook een groot aantal indirecte aanwijzingen die kunnen duiden op toch enig voordeel van het gebruik van de plant bij mensen die te kampen hebben met depressie.

Zo zal rhodiola de serotonine verhogen met maar liefst 20%. Dat is gunstig voor mensen die last hebben van een depressie, die hebben meestal erg lage serotonine waarden.

Daarnaast heeft de adaptogene werking van rozewortel een impact op hoe we ons gaan voelen. Adaptogenen helpen ons lichaam beter omgaan met stress. Waardoor we ons automatisch beter gaan voelen. (2) (3)

Een onderzoek met Rhodiola en paroxetine toonde een ongunstig effect. Daar werd vooral rusteloosheid vastgesteld.

Hoewel het toch vele neveneffecten van andere antidepressiva kan verminderen wordt het uitkijken met mogelijke interacties. (4)

Er wordt ook een toename van het hongergevoel toegeschreven aan de rhodiola voordelen. Hoewel dit hoogstwaarschijnlijk een rechtstreeks gevolg is van het verlagen van de stress, verhoogde serotonine en een algemeen beter gevoel. Wat dan automatisch zal zorgen voor verbeterde eetlust.

Geheugen stimuleren

Hoewel het geheugen voor een deel zal worden gestimuleerd door de vermoeidheid tegen te werken. Toch zal de verhoging van serotonine en dopamine er ook voor een groot deel voor zorgen dat we ons beter kunnen concentreren. Dit is vooral handig voor studenten of mensen die op mentaal vlak moeten presteren tijdens het werk.

Stress verlagen

Naast het feit dat rhodiola serotonine gaat verhogen heeft het kruid ook een impact op hoe ons lichaam omgaat met stress.

Rhodiola supplement zal het stresshormoon cortisol verlagen wanneer dit te hoog wordt. Wanneer we onder stress staan gaat het cortisol gaan pieken. Dan gaat rhodiola stress verlagen door de overtollige cortisol te gaan blokkeren en die terug in balans gaan brengen.

Dit is heel belangrijk want bijna iedereen staat dagelijks onder bepaalde vormen van stress. Langdurige blootstelling aan stress zonder daar iets aan te doen zal uiteindelijk leiden tot een verhoogde bloeddruk, een minder gunstige bloedsuikerspiegel en overgewicht. Grotendeels door het teveel aan cortisol in het lichaam.

Angst verlagen

Er zijn vele vormen van angst. Wanneer we te maken hebben met een gebrek aan serotonine kunnen we vaker last krijgen van fobieën. Dit kunnen sociale fobie zijn, maar kan ook angstig zijn op drukke plaatsen. We kunnen ons ook meer zorgen gaan maken over onze toekomst. Dit zijn allemaal vormen van angst. Het verhogend en stimulerend effect op de neurotransmitters, vooral dan serotonine en dopamine, zullen ervoor zorgen dat we minder last krijgen van angst.

Buikvet verbranden

We weten nu dus dat rhodiola serotonine gaat verhogen, stress gaat verlagen. Dat heeft ook een grote impact op het opgestapeld buikvet.

Door het verlagende effect op de cortisol zal de bloedsuiker gaan dalen. Mensen met een hoge bloedsuikerspiegel hebben bijna altijd buikvet. Op die manier zal rhodiola buikvet helpen verbranden. Doordat een hoge bloedsuiker, vetopslag gaat stimuleren. Zal een verlaagde bloedsuiker minder vetopslag gaan stimuleren. Het supplement zal zelfs opgeslagen vet gaan stimuleren om te gebruiken als energie.

Bijwerkingen

Rhodiola bijwerkingen zijn over het algemeen zeer mild. Al kunnen bij bepaalde mensen de bijwerkingen beter vermeden worden. Dat is dan vooral bij mensen die last hebben van bepaalde psychiatrische aandoeningen zoals schizofrenie of bipolaire stoornis. Bij alle andere mensen zullen bij het gebruik van de plant enkel milde bijwerkingen optreden.

We moeten weten dat de werking van de plant over het algemeen stimulerend werkt. De effecten zijn te vergelijken met die van cafeïne. Al komen ze niet met hoogtes en laagtes. Maar zullen ze eerder een blijvend, licht stimulerend effect veroorzaken bij de gebruiker.

Wanneer we ons houden aan de aanbevolen dosis is de kans op bijwerkingen relatief klein. Wanneer we echter hogere dosissen gaan gebruiken dan verhogen we natuurlijk ook de kans op eventuele nevenwerkingen.

Bijwerkingen die vaak voorkomen

Rhodiola bijwerkingen die zeker bij één op de tien voorkomen zijn een drogere mond. Het is dus belangrijk dat we regelmatig blijven drinken.

Andere zijn dan slapeloosheid of moeilijker in slaap kunnen vallen. Dit komt vooral voor bij mensen die reeds slaapproblemen hadden in het verleden.

Eén van de belangrijkste voordelen van de werking van de plant is het stimulerend effect. Dit wordt onder meer ingezet tegen vermoeidheid. Het spreekt dan ook voor zich wanneer we net voor het slapen een dosis met rhodiola gaan gebruiken. Dat de kans op slaapproblemen toch een stuk groter wordt.

Om deze bijwerkingen te omzeilen kunnen we het supplement ‘s morgens gebruiken in plaats van wat later op de dag. Ook worden deze effecten natuurlijk een stuk groter bij het gebruik van hogere dosissen.

Het kruid is ook zeer vaak gebruikt bij studenten tijdens de examenperiodes. Omdat het de concentratie en het geheugen verbetert. We kunnen ons beter concentreren en kunnen dus makkelijker en beter studeren. Dan wordt ook wel vaker overgegaan naar het gebruik van hogere dosissen.

Dat kan dan weer leiden tot een van de andere rhodiola bijwerkingen. Een verhoogde hartslag kan daardoor dan het gevolg van zijn.

Bijwerkingen die zeer weinig voorkomen

In zeldzame gevallen kan angst optreden. Dit is dan ook meestal bij mensen die last hebben van psychiatrische aandoeningen. Omdat één van de effecten van de plant, net het bestrijden van angst betreft. Toch kan dus in zeldzame gevallen net het omgekeerde effect worden bekomen.

Rusteloosheid en misselijkheid kunnen ook optreden. Dat is eerder ook één van de meer zeldzame rhodiola bijwerkingen. Al kan dat natuurlijk ook voorkomen in het begin dat we het supplement gebruiken. In dit geval kunnen we beginnen met een zeer lage dosis. Op die manier geven we het lichaam de kans om zich aan te passen aan de werkzame stoffen die zich in de plant bevinden. Om op die manier minder last te hebben van deze rhodiola bijwerkingen.

Alcohol en cafeïne

Alcohol en cafeïne hebben allebei een stimulerend effect op het lichaam. Het is dan ook niet onlogisch dat we die beter niet gaan combineren met het gebruik van rhodiola supplementen. Omdat de kans op een verhoogde werking dan zeer reëel is. En deze verhoogde werking zal zich dan vooral gaan concentreren op het verhogen van de kans op rhodiola bijwerkingen.

We gebruiken dus zeker beter niet al teveel alcohol en cafeïne in combinatie met deze plant.

Dat neemt natuurlijk niet weg dat we geen enkel kopje koffie of kopje thee meer mogen drinken. Zolang we er maar rekening mee houden dat wanneer we in aanraking komen met eventuele bijwerkingen van rhodiola. Dat we dan de inname van alcohol of cafeïne gaan matigen of volledig gaan weren.

Hoeveel rhodiola mogen we gebruiken?

De aanbevolen dosis die we moeten gebruiken is sterk afhankelijk van de reden waarom we het gebruiken. Gebruiken we de plant enkel als een soort bescherming tegen eventuele problemen zoals vermoeidheid. Dan kan een zeer lage dosis van 50 mg reeds voldoende zijn.

Hebben we daadwerkelijk te maken met ernstige vermoeidheid of depressie, dan zijn hogere hoeveelheden nodig. Die kunnen dan variëren tussen de 100 en de 600 mg. Wanneer we hogere dosissen dan deze gaan gebruiken via het supplement. Dan verhoogt de kans natuurlijk op het krijgen van eventuele rhodiola bijwerkingen.

Wanneer mogen we rhodiola niet gebruiken?

We gaan de plant best niet gebruiken wanneer we te maken hebben met schizofrenie of bipolaire stoornis. Omdat het stimulerend effect van de plant net een psychose of een manie zou kunnen gaan uitlokken.

Ook mensen die regelmatig last hebben van slapeloosheid hebben meestal geen baat bij het gebruik van rozewortel. We kunnen het echter wel proberen om rozewortel ‘s morgens in te nemen. Want veel mensen die lijden aan slapeloosheid, hebben overdag wel te kampen met vermoeidheid. Doordat ze de nachten niet kunnen slapen.

Het kan dan ook helpen om meer energie overdag te hebben. Maar indien we merken dat we er nog minder goed van kunnen slapen zal een ander middel dienen gebruikt te worden zoals ashwagandha.

Besluit

De meeste voordelen zijn tot stand gekomen door zijn adaptogene functie. Daarbij wordt stress verlaagd en wordt de weerstand tegen stress door het lichaam verhoogt.

Enkele gunstige effecten zijn aangetoond op vlak van depressie. Doordat rozewortel de serotonine in het lichaam sterk kan doen toenemen.

Dit neemt niet weg dat de meest effectieve voordelen gepaard gaan met het bestrijden van vermoeidheid. Dit kan zowel fysiek als mentaal zijn.

De plant kan gebruikt worden in een supplement als preventie tegen vermoeidheid. Bijvoorbeeld wanneer je een drukke week voor de boeg hebt op het werk.

Het kan ook in hogere dosissen helpen om de vermoeidheid meteen aan te pakken.